Case Study Tikwa - Constructief 3D laserscannen

Lange historie

In de afgelopen decennia zijn de provincie Groningen en de randen van de provincies Friesland en Drenthe geconfronteerd met een uitdaging die diep geworteld is in de aard van haar landschap: bodemdaling en de daarmee samenhangende aardbevingsproblemen. Deze fenomenen, voortkomend uit gaswinning, hebben een onmiskenbare impact op de regionale gemeenschap en op de gebouwde omgeving.

Sinds 1963 wordt er gas gewonnen uit het Groningerveld. In 1986 ontstonden de eerste aardbevingen. In de afgelopen decennia is de impact van de gaswinning op de regio steeds duidelijker geworden. Er ontstond schade aan funderingen en aan gebouwen en het dreef de mensen in Groningen tot wanhoop door huizen die verzakken en onbewoonbaar worden. In 2018 heeft de Nederlandse regering besloten dat er uiterlijk in 2030 een einde moet komen aan de aardgaswinning in Groningen.

Op dit moment is de gaswinning flink teruggeschroefd, maar vormt nog steeds een veiligheidsrisico voor mensen in de regio. Duizenden al beoordeelde huizen wachten op versterking en vele gebouwen worden nog beoordeeld.

Bouwkundige inspecties

De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) speelt een essentiële rol bij de versterking van woningen in de regio Groningen. De NCG is belast met het coördineren en versnellen van versterkingsoperaties en andere maatregelen die gericht zijn op het verminderen van de risico’s en gevolgen van aardbevingen. Het doel van de NCG is om te zorgen dat Groningers uiterlijk in 2023 weten of hun woning voldoet aan de veiligheidsnorm of niet. Samen met de betrokkenen streeft de NCG ernaar ervoor te zorgen dat alle noodzakelijke versterkingen in 2028 zijn afgerond.



Het bouwkundig inspectieteam speelt een cruciale rol bij de versterking van woningen in het aardbevingsgebied in Groningen. Hun taak is gericht op het grondig beoordelen van de bouwkundige staat van woningen om de nodige maatregelen te identificeren die genomen moeten worden om ze te versterken tegen de gevolgen van aardbevingen en bodemdaling. Of een woning veilig is, wordt vastgelegd in een beoordelingsrapport dat wordt samengesteld aan de hand van opnames en beoordelingen. Er moeten vele woningen beoordeeld worden, een enorme klus waarbij het hebben van de juiste data over de woning.

Situatie in kaart

Voor het bepalen van het bouwkundig versterkingsadvies moet de constructie van het betreffende gebouw in kaart worden gebracht. Als deze aanwezig zijn, wordt er eerst gekeken naar de bestaande bouwtekeningen. In veel gevallen zijn geen goede bouwtekeningen voorhanden, of zijn de bestaande bouwtekeningen niet meer betrouwbaar. Dit was bijvoorbeeld het geval bij een project waar de firma Tikwa is ingezet.

Tim Kwant, oprichter en eigenaar van Tikwa zegt: “Omdat er geen actuele tekeningen aanwezig waren voor een appartementencomplex, zijn wij ingeschakeld om een 3D-scan uit te voeren.”

Over Tikwa

Nadat Tim in aanraking kwam met het 3D-scannen bij het ingenieursbureau van zijn vader, heeft hij in 2019 Tikwa opgericht. Tikwa houdt zich met name bezig met het 3D-scannen van bouwwerken in het Groninger aardbevingsgebied voor diverse opdrachtgevers.

Tim stelt dat onderscheidend vermogen ligt in het gebruik van de beste apparatuur, flexibiliteit en het nakomen van afspraken, wat opdrachtgevers aantrekt.

3D-model in Revit

Om te bepalen of een object in aanmerking komt voor versterking, moet het worden doorgerekend door een constructeur. De rekensoftware van de constructeur vraagt om een accuraat 3D-model in Autodesk® Revit, waarin de constructieve elementen zijn meegenomen. Deze elementen zijn mede bepalend voor de stevigheid en stijfheid van een bouwwerk. Het 3D-model wordt door de constructeur gebruikt om een simulatie van een aardbeving uit te voeren. Hieruit volgen de zwakke plekken van het object, waar de woning of het complex zal bezwijken tijdens een aardbeving.



Tim zegt: “Wij scannen het gebouw snel en nauwkeurig met de Leica RTC360. We hebben voor deze scanner gekozen omdat de pointcloud zeer strak is en de scantijd relatief kort is in vergelijking met concurrerende scanners. Voor de verwerking van de scans maken we gebruik van de Leica Cyclone software. Hiermee kunnen we op locatie de scans al koppelen, waardoor we tijd op kantoor besparen. Ook kunnen we hiermee de meting in het terrein al controleren. Hiermee wordt voorkomen dat we delen vergeten te scannen, of dat we terug moeten keren naar het project voor het herstellen van fouten.”

Tikwa scant inmiddels een paar honderd woningen per jaar, waardoor het scannen routine is geworden. Tim zegt hierover: “We leven inmiddels in 2023, dus die rolmaat gebruikten we vroeger. Inmiddels is ons motto – yes, we scan!”

“Nadat de scans zijn gemaakt, alle standplaatsen aan elkaar zijn gekoppeld, en de meting is gecontroleerd, exporteren we de scan naar een RCP,” geeft Tim aan. “Deze extensie is geschikt voor Autodesk® Recap en Autodesk® Revit. Recap wordt gebruikt om een indruk te krijgen van de bestaande situatie en om de foto’s te bekijken. De pointcloud wordt ingeladen in Revit als onderlegger om nieuwe constructietekeningen te genereren.

De door de scanner gemaakte foto’s komen later in de uitvoering nog van pas. Als uit de constructieberekeningen blijkt dat de woning in aanmerking komt voor een eventuele versterking, dan is door de 3D laserscan de bestaande situatie nauwkeurig in beeld gebracht. Op basis van de pointcloud kan er een nauwkeurige versterking op maat gemaakt worden. 

Tim zegt: “Om de woning na de versterking in minimaal dezelfde staat terug te brengen als in de oorspronkelijke situatie, maken we gebruik van de foto’s die de scanner heeft gemaakt. Hierdoor kan de calculatieafdeling precies zien welke afwerking er is gebruikt in de oude situatie.”

Innovatie voor verbetering

Nu er stappen gemaakt worden bij het verbeteren van de veiligheid in het aardbevingsgebied in Groningen, is het aangenaam dat innovatieve technologie kan worden ingezet om sneller doeltreffende oplossingen te bieden. 3D-laserscantechnologie speelt een cruciale rol bij het nauwkeurig in kaart brengen van de bouwkundige staat van gebouwen en biedt waardevolle inzichten voor data-analyse en het doorrekenen van constructies. 

Dankzij het nauwkeurig in kaart brengen van woningen kunnen prefab versterkingsoplossingen worden geïntegreerd om de snelheid van het versterkingsproces verder te verhogen. Voor bewoners in het gebied betekent het structureel verbeteren van hun woningen een vooruitzicht op een veiligere toekomst met meer stabiliteit en welzijn in de regio.

Wilt u meer weten over onze oplossingen en/of de diensten van Tikwa, vul dan het formulier in op deze pagina.